Uğur GÜLBOY/ İSTANBUL HAYDARPAŞA Garı’ndaki incelemelerinin ardından konuşan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, ” Çalışmalarımızı en kısa zamanda bitirerek Haydarpaşa Garı’mızı bu yıl içinde tamamen hazır hale getireceğiz. Bu noktada, hem Haydarpaşa Garı’nda yürüttüğümüz restorasyon çalışmalarını hem de gar sahasında gün yüzüne çıkan tarihi değerler dünyada bir ilk olacak” dedi.
Tarihi Haydarpaşa Garı ve Arkeoloji Alanı’ndaki çalışmaları inceleyen Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, basın açıklamasında bulundu. Türkiye ve dünyada bir ilk olacak “Arkeolojik ve Endüstriyel Miras Parkı Projesiö ndeki son çalışmaları ile ilgili konuşan Bakan Uraloğlu, “Çalışmalarımızı en kısa zamanda bitirerek Haydarpaşa Garı’mızı bu yıl içinde tamamen hazır hale getireceğiz. Arkeolojik ve Endüstriyel Miras Parkı Projesi’nin de, Arkeoloji Müzesi tarafından yürütülen arkeolojik kazıları ise yüzde 90 oranında tamamlandı” dedi.
“ZARAR GÖREN YAPILARI TARİHİ DOKUYU KAYBETMEDEN RESTORE EDİYORUZ”
Bakan Uraloğlu, “Haydarpaşa Gar Binası, cennet mekan, Sultan 2. Abdülhamid’in emriyle 116 yıl önce açıldı. 30 Mayıs 1906’da yapımına başlanarak yaklaşık iki yıl gibi bir sürede inşa edilip 19 Mayıs 1908 ‘de tamamlanmıştır. O günden itibaren de İstanbul’un en muhteşem sembol yapılarından biri haline dönüşmüştür. Sadece İstanbul’un değil elbette, ülkemizin sembol yapılarından birisi haline dönüştü. Ama maalesef 28 Kasım 2010’da çıkan yangından dolayı Haydarpaşa Garı’mızın çatısı çökmüş, dördüncü katı tamamen kullanılmaz hale gelerek yapı büyük zarar görmüştür. Bu üzücü olayın sonrasında ise hızla Devlet Demiryolu Genel Müdürlüğümüz eliyle tarihi dokuya da zarar vermemek adına titizlikle yürüttüğümüz restorasyon çalışmalarına başladık” diye konuştu
ÇALIŞMALAR 2 ETAP HALİNDE SÜRÜYOR
En çok hasarın garın çatısında meydana geldiğini belirten Bakan Uraloğlu, “Restorasyon çalışmalarını iki etap halinde sürdürüyoruz. Birinci etapta hasarın en çok olduğu tarihi garın çatı restorasyonuna başladık ve 3 yıl içinde aslına uygun şekilde tamamladık. İki kuleden oluşan çatı binası için 11 adet çelik çatı makasını orijinaline uygun olarak yeniden imal ederek eski haline kavuşturmuş olduk. Zarar gören eski çelik makaslarla, tuğla duvarlar ve çatı ahşap malzemeleri de onararak koruma altına aldık. Bunların kullanılabilir olanını da zaten kullandık, kullanıyoruz. Çatı ahşaplarını yeniledik, ahşap üzerine arduvaz taşları ile özgün formuna uygun çatı kaplamaları yaptık. Kulelerin onarımlarını da gerçekleştirdik. Şimdi müthiş ve benzersiz mimari formuna uygun restorasyon çalışmaları tamamlanan çatı katı, mekanik ve elektrik tesisatı ardından yükseltilmiş döşemenin de yapılmasıyla yeni görünümüne kavuşmuş olacak” İfadelerini kullandı.
“HAYDARPAŞA GARI’MIZI BU YIL İÇİNDE TAMAMEN HAZIR HALE GETİRMİŞ OLACAĞIZ”
Haydarpaşa Garı projesi kapsamında ve parselinde bulunan 5. Plan Nolu yapı inşa çalışmalarının sürdüğünü aktaran Ulaştırma ve Altyapı Bakanı,”Zeminde yapılan tespit çalışmaları sonucu zemin iyileştirme çalışmalarını tamamladık ve olası bir büyük depreme yönelik yapısal güçlendirme imalatlarını gerçekleştirdik. İstanbul için bu gerçekten önemliydi. Tarihi Haydarpaşa Garı’nın simgesi olan ve yangında motoru ve diğer mekanizmaları zarar gören saatin bakımını yaparak yerine yerleştirdik. Zemin kattaki yolcu bekleme salonunun bezemelerini, vitray camlarını ve çerçevelerini, özgün döşeme kaplamalarını, duvar kaplamalarını, altın varaklı aplikleri, ahşap kapı, pencere, panjur işlerini de bitirdik. Dış cephenin onarımı içinde hassas bir çalışma yürütüyoruz. Korumaya yönelik konservasyon yani sanatsal temizlik devam ediyor. Sadece gar binası restorasyonu için özel açılan taş ocağından temin edilen kumtaşı olarak da bilinen Lefke taşı ile taş imalatlarını özgün bir teknik ile gerçekleştiriyoruz. Gar binasının Kadıköy deniz, Kadıköy kısa ve Kadıköy kule dış cephe imalatları ve aydınlatma çalışmalarını da tamamladık. Haydarpaşa Garı projesi kapsamında ve parselinde bulunan 5. Plan Nolu yapı inşa çalışmaları altyapı ve üstyapı olarak devam ediyor. Binanın beton imalatlarını, şap imalatlarını ve ahşap doğrama imalatlarını tamamladık. İnşallah tüm çalışmalarımızı en kısa zamanda bitirerek Haydarpaşa Garı’mızı bu yıl içinde tamamen hazır hale getirmiş olacağız” şeklinde konuştu.
TÜRKİYE VE DÜNYADA BİR İLK OLACAK ARKEOPARK PROJESİ HAYATA GEÇİYOR
Hayata geçirdikleri arkeopark projesinin Türkiye ve dünyada bir ilk olacağına vurgu yapan Bakan Uraloğlu, “Bildiğiniz üzere Marmaray’ın boğaz geçişinin 2013 yılında açılmasıyla birlikte Haydarpaşa Garı atıl hale geldi. Çünkü daha önceleri Haydarpaşa’ya kadar gelen trenler buradaki liman üzerinden gemilerle taşınarak İstanbul Boğazı’nı geçip, karşı da Sirkeci’ye geçerek yollarına devam ediyorlardı. Marmaray ile artık bu duruma gerek kalmadı ve trenlerimiz İstanbul Boğazı’nı kesintisiz bir şekilde Marmaray ile geçmeye başladı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı olarak Marmaray projesini hayata geçirirken yaptığımız çalışmalarda özellikle Yenikapı, Sirkeci ve Üsküdar istasyonlarında önemli tarihi buluntularla karşılaştık ve yetkili kurumlara haber vererek iletişime geçtik. İstanbul’un o zamanlarda bilinen tarihi 2 bin 500 yıl iken Yenikapı’daki Marmaray kurtarma kazıları sırasında ortaya çıkan 8 bin 500 yıllık ayak izlerini tespit ettik. Yine, Bizans İmparatoru Theodosius tarafından yaptırılan dev liman yapısı ve onlarca gemi iskeletiyle çeşitli tarihi buluntular da ortaya çıktı” dedi.
“TARİHİ KALKEDON ŞEHRİNE AİT OLDUĞU DÜŞÜNÜLEN YAPILAR ÇIKTIö
Osmanlı, Roma, erken ve geç Bizans dönemi yapı temellerine rastlandığını belirten Uraloğlu, “Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğümüzün ise Haydarpaşa Garı alanındaki demiryolu altyapısının atıl kalmaması için burada bir bakım alanı oluşturmayı talep etti. Burada başlatılan yapım çalışmalarında da tarihi Kalkedon şehrine ait olduğu düşünülen yapılar çıktı. İstanbul Arkeoloji Müzesi tarafından peron araları ve çevresinde yapılan kazılarda Osmanlı, Roma, erken ve geç Bizans dönemi yapı temellerine rastlandı. Elbette insanlığın ortak mirası bu tarihi kültür değerlerine karşı kayıtsız kalamazdık. Kazılarda ortaya çıkarılan buluntuların yaygınlığı, tarihi ve kültürel önemi ve alanın önemli demiryolu miras kimliğini göz önüne alarak, arkeolojik buluntulara zarar vermeden ve alanın tarihi kimliğinin korunmasını sağlayacak şekilde hat ve peron yerleşimini revize ettik. Alanın tarihi ve kültürel miras kimliğinin korunması, ortaya çıkarılan arkeolojik kalıntılar ile mevcut tarihi binaların restorasyonu ve bunların sergilenmesini içeren “Arkeolojik ve Endüstriyel Miras Parkı Projesiöni hayata geçirdik” ifadelerini kullandı.
“12 BİN ADET SİKKE BULUNDU”
Projenin toplam alanının 475 bin metrekare olduğunu belirten Bakan Uraloğlu, “400 bin metrekaresi arkeolojik park, 75 bin metrekaresi de demiryolu ve işletme alanları olacak. Şu anda tarihi peronların yeniden yapımlarını tamamladık. Tren garı alanında hat altyapısı, balast, travers işlerini bitirdik. Hat üstyapısı imalatlarına devam ediyoruz. Ray serim işlerini yüzde 35 oranında tamamladık. Atık su ve yağmursuyu drenajı gibi altyapı işlerini yüzde 85 oranında bitirdik. Aydınlatma direklerinin yüzde 70′ ini yerleştirdik, aydınlatma çalışmalarını inşallah yakında tamamlamış olacağız. Kültür ve Turizm Bakanlığımıza bağlı İstanbul Arkeoloji Müzesi tarafından yürütülen Arkeolojik kazılar da yüzde 90 oranında gerçekleşme sağladık. Koruma ve taşıma işlemleri halen devam ediyor. Kazı çalışmaları esnasında milattan önce 5.- milattan sonra 7. yüzyıllar arasındaki dönemlere ait yaklaşık 12 bin adet sikke ile, heykel, sütun başlıkları cam ve seramik eserler bulundu. Milattan sonra 4-5. yüzyıla kadar uzanan, Helenistik, Roma, Bizans dönemlerine ait, liman arkası yapılar olarak tanımlanan dükkanlar, konutlar, sosyal dokunun bir parçası olan kilise ve hamam yapıları olarak tanımlanan yaygın mimari kalıntılar açığa çıkarıldı. Çok büyük sayıda sikke bulunması bu bölgenin ticari bir merkez olduğunu da göstermektedir” dedi.
“YERLİ VE YABANCI TURİSTLER İÇİN ÇEKİM NOKTASI OLACAK”
İstanbul’un tarihine ışık tutan çalışmaların bölgenin tarihi dokusuyla uyum içindeki mimarisi ve alternatif ulaşım olanakları ile yerli ve yabancı turistler için bir çekim noktası haline geleceğini ifade eden Bakan Uraloğlu, “Bu noktada, hem Haydarpaşa Garı’nda yürüttüğümüz restorasyon çalışmalarını hem de gar sahasında gün yüzüne çıkan tarihi değerleri dünyada bir ilk olacak. Bu nedenle projemizin hem İstanbul hem de Türkiye için çok önemli bir kazanım olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.
